Proposición No de Ley ante el Pleno del Parlamento de Galicia

Actualizado: 2 jun 2022

Referencia 11/PNP-000571 (06/11/2020)

Proposición No de Ley ante el Pleno

XI Legislatura Galicia

BOPG. Parlamento de Galicia. Núm. 49 de 19/11/2020

Referencia (página 16740)

GP Popular Gallego, GP BNG, GP Socialista Gallego

A LA MESA DEL PARLAMENTO

O Grupo Parlamentario Popular de Galicia, o Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego e o Grupo Parlamentario dos Socialistas de Galicia a través dos seus portavoces e da súa portavoz, ao abeiro do disposto no artigo 160 e concordantes do Regulamento da Cámara presentan ante esa Mesa a seguinte Proposición non de lei para o seu debate en Pleno

EXPOSICIÓN DE MOTIVOS

A pandemia motivada pola COVID-19 puxo de manifesto a importancia que teñen os Servizos de Urxencias hospitalarios na atención dos pacientes. Servizos de Urxencias que prestan asistencia e coidados da maior complexidade, que esixen estar convenientemente dimensionados en infraestruturas e adecuadamente dotados en número e capacitación de profesionais sanitarios. Deficiencias importantes, que a crise sanitaria pola COVID-19 visualizou e que reclama que as institucións deban de emendar de maneira dilixente.

A formación de profesionais médicos especialistas en urxencias e emerxencias non existe na actualidade no noso país, a pesar de que leva anos esixindo o seu recoñecemento por parte de sociedades científicas e existe recoñecida desde hai anos neutros países da nosa contorna (22 países UE) e do resto do mundo (EEUU, Canadá, México, Australia, Nova Zelandia, Sudamérica, Sueste Asiático, Países Árabes, varios países africanos, etc.). En España non foi incluída no Anexo 1 do RO 183/2008 do 8 de febreiro polo que se determinan e clasifican as especialidades en Ciencias da Saúde e desenvólvense determinados aspectos do sistema de formación sanitaria especializada. Con todo a UE considéraa de maneira automática como unha especialidade primaria arredor da formación médica especializada. Isto viuse recentemente ratificado coa transposición á lexislación española da Directiva 55/2013, sobre a actualización da directiva de cualificacións, mediante o RO 581/2017. E apoiado na actualidade coa aprobación por parte do Ministerio de Defensa da Especialidade Complementaria de Medicina de Urxencias e Emerxencias, na Sanidade Militar, mediante Orde DEF/2892/2015, do 17 de decembro.

A calidade e seguridade da asistencia sanitaria demanda a existencia destes profesionais especializados, cuxa formación esixiría varios anos. Razóns todas elas que recomendan impulsar o proceso formativo e de recoñecemento da especialidade de Medicina de Urxencias e Emerxencias (MUE) xa iniciado no Consello Interterritorial do Sistema Nacional de Saúde en 2018.

A atención sanitaria urxente en España supón un volume importante no conxunto de prestacións que o Sistema Nacional de Saúde pon ao dispor do cidadán. En números absolutos, este volume supuxo o ano 2018 arredor de 30 millóns de atencións nos Servizos de Urxencias Hospitalarios (SUH) e uns cuantos millóns engadidos de asistencias levadas a cabo polos Sistemas de Emerxencias Médicas (SEM). Na rede SERGAS aténdense arredor de 1 millón de pacientes ao ano (datos 2019), esta actividade complétase coa da Fundación Pública Urxencias Sanitarias-061 que atende arredor de 3.000 chamadas e executa arredor de 1.200 asistencias cada día. Así mesmo supón a entrada de case o 60% dos pacientes que ingresan nos hospitais, o que reforza a necesidade de abundar na adecuada formación destes profesionais. O cidadán deu e dá á atención urxente moita importancia. Durante estas últimas décadas, de forma mantida e practicamente constante, o 70% dos pacientes que acoden a urxencias faio por iniciativa propia a pesar de diversos intentos por limitar esta cifra. Por tanto é unha realidade social incontestable que en España, e fóra de España, o cidadán quere acceder a este tipo de atención médica que lle permite utilizar o seu criterio de necesidade. Moitos destes usuarios corresponden a capas de poboación vulnerables, con elevado índice de fraxilidade e cronicidade, que acoden de forma recorrente e aos que os SUH e os SEM españois son os únicos que lles provén unha asistencia permanente durante todo o ano.

Aínda que diminuíu durante os últimos anos, a día de hoxe aínda unha porcentaxe próxima ao 50% dos profesionais que traballan nos SUH e os SEM cambian a outra actividade médica diferente da MUE aos poucos anos de estar nestes servizos. Isto supón unha dificultade á hora de emprender reformas estruturais nos SUH e os SEM e á hora de fidelizar o talento destes profesionais urxenciólogos que actualmente traballan en España, ao non poder equiparar o recoñecemento e as posibilidades de desenvolvemento profesional dos médicos con outros especialistas.

A non existencia do título de especialista en MUE non permite garantir a homoxeneidade de formación de todos os profesionais que exercen nos SUH e os SEM do Sistema Nacional de Saúde, como tampouco asegura a uniformidade nos centos de millóns de actos médicos que cada ano practícanse. Esta situación é excepcional, xa que no resto de actividade médica especializada esta homoxeneidade e uniformidade están presentes. A reivindicación desde hai 30 anos da especialidade de urxencias e emerxencia incumbe exclusivamente aos profesionais que desenvolven a súa actividade nos SUH e nos SEM, independentemente de cal sexa a súa especialidade. Así mesmo non pecha a porta á obtención do título a aqueles e aquelas profesionais que durante anos desempeñaron o labor de urxenciólogos, senón que é posible e necesario tanto que accedan se esa é a súa vocación, e que obteñan o título de especialista previa demostración do traballo realizado e os coñecementos adquiridos, cun baremo que deberá establecer a Comisión Nacional creada para o efecto, e en colaboración coas Sociedades de Medicina Interna e de Medicina Familiar e Comunitaria, especialmente.

A especialidade de MUE non incrementará os custos, partindo da base da existencia de persoais e a non necesidade de crear unha nova realidade administrativa, que xa existe. Os criterios, que cumpre sobradamente a Medicina de Urxencias, e que definen a existencia e, consecuentemente a creación dunha nova especialidade, son basicamente tres. O primeiro deles constitúeo a existencia dun campo de acción específico cunha elevada demanda social. O segundo criterio constitúeo a existencia dun corpo doutrinal. O terceiro criterio é desenvolver un Programa de Formación.

O recoñecemento da MUE en Europa no seu conxunto foi a culminación de moitos anos de traballo, e anima a todos os países da UE para crear a especialidade primaria de MUE, cun período de formación mínimo de 5 anos, segundo o recomendado polo Consello da UEMS-Unión Europea de Médicos Especialistas e a EUSEM- European Union Society of Emergency Medicine. Na reunión do Consello da UEMS en outubro de 2011, créase a Sección de MUE. lsto significa que a MUE é claramente recoñecida como unha especialidade primaria en Europa. Todos os membros desta sección son médicos de urxencias, cada un proposto pola súa sociedade nacional, e cada país da UE ten representación (España tamén, a través da Organización Médica Colexial).

A SEMES-Sociedad Española de Medicina de Urgencias y Emergencias, é unha organización de carácter científico fundada en 1987, rexistrada formalmente, ao amparo da Lei Xeral de Asociacións (Lei 191/1964, do 24 de decembro), que na actualidade agrupa de forma voluntaria a 10.500 profesionais destes Servizos, dos cales 8.000 son profesionais médicos asociados nas 17 Comunidades Autónomas, e cuxa finalidade é promover a calidade da atención aos pacientes, desde o punto de vista técnico, científico, formativo e de xestión, nos sistemas de asistencia ás urxencias e emerxencias sanitarias que dan cobertura a toda a poboación. O colectivo de médicos e médicas de urxencias e emerxencias é o segundo máis numeroso dos que conforman a clase médica no noso país. Por número de socios, SEMES é a terceira sociedade médica de España.

Tamén foron reiterados os apoios formais a esta histórica reivindicación por parte das institucións lexislativas. En 2007 foron aprobadas Proposicións Non de Lei presentadas no Congreso dos Deputados (conxunta PSOE-PP) e no Parlamento Andaluz relativas á creación da especialidade de MUE. No ano 2011 o Pleno do Congreso anuncia que o Gobemo aprobará o decreto co que se poñerán en marcha novas catro especialidades entre elas a de Urxencias. Isto viuse reiterado con nova PNL no Congreso dos Deputados (161/003335) e unha moción no Senado (661/000775) polo PSOE e o PP, nos meses de xuño de 2018, e novembro de 2018. Así mesmo no mes de agosto de 2020 a Consellera de Sanitat Universal i Salut Pública da Generalitat Valenciana realizou unha solicitude na mesma liña. Xa en leste mesmo ano 2020, no mes de outubro, presentouse unha PNL no Parlamento da Rioxa aprobada por unanimidade instando á creación da especialidade de MUE. Foi reiterado tamén o apoio manifesto de practicamente a totalidade das administracións autonómicas. Así vén recollido no Informe, que é o primeiro conxunto en España, dos Defensores do Poboo "Servizos de Urxencias Hospitalarios: dereitos e garantías dos pacientes", en xaneiro de 2015, así como no Informe do Consello Económico e Social publicado en agosto de 2015. Estas dúas entidades representativas da Sociedade Civil, amparadas pola Constitución Española, recollen nestes dous informes a petición expresa de creación da especialidade de Medicina de Urxencias e Emerxencias.

Todos estes feitos impelen a iniciar directamente xa os trámites de elaboración do Real Decreto de Creación da Especialidade de Medicina de Urxencias e Emerxencias, na vía civil en España, que nos permita abordar con maiores niveis de calidade e seguridade, futuras crises sanitarias como a actual COVID- 19 ou similares.

Tendo en conta todo o anteriormente exposto,

“O Parlamento de Galicia insta á Xunta de Galicia a que demande do Goberno central á creación da nova especialidade de "Medicina de Urxencias e Emerxencias", con tramitación preferente e independente á que corresponda a un novo decreto de troncalidade.”

Santiago de Compostela, 6 de novembro de 2020